مبلمان شهری دریک نگاه

مبلمان شهری دریک نگاه :
طراحی مناسب و به کارگیری مبلمان شهری متناسب با محیط در بخش هایی از شهر که به آنها فضاهای شهری می گوییم - فضاهایی همچون پارک‌ها، برخی میادین، پیاده‌روها، مراکز تجاری - تأثیر زیادی در کیفیت زندگی شهری بر جای می‌گذارد.
عناصری از مبلمان شهری تأثیری اساسی در مناسب‌سازی فضاهای شهری دارند.
نیمکت در مبلمان شهری ابتدایی‌ترین روش برای احساس آرامش و راحتی در پارک‌ها، استفاده از نیمکت است. این نیمکت‌ها باید به شکلی قرار بگیرند که دسترسی به آنها آسان و راحت باشد و در سراسر پارک و به تعداد زیاد موجود باشند. صندلی‌ها باید روبه‌روی مناظر زیبا قرار بگیرند اما در در مسیر رفت و آمد افراد نباشند.
نیمکت‌های مراکز عمومی شهر را نیز می‌توان برای آسایش و راحتی شهروندان، نزدیک مراکز ویژه‌ای مانند ایستگاه‌ها،‌کیوسک‌ها، باجه‌های تلفن، سطل‌های زباله و شیرهای آب قرار داد. مهم‌ترین محل برای قرار گرفتن نیمکت‌ها در سطح شهر، مراکزی است که مردم در آنجا زیاد رفت و آمد می کنند؛ به ویژه مکان‌هایی که برای استراحت و تفریح مردم در نظر گرفته شده است.

ادامه مطلب...

توسعه شهر نشینی و پیامد های آن( با تکیه بر مورد ایران)

توسعه شهر نشینی و پیامد های آن ( با تکیه بر مورد ایران)

دکتر نصراله پور افکاری، دکتر صمد کلانتری،اسداله نقدی،

چکیده

شهرنشینی یکی از مهمترین پدیده های عصر حاضر است. تا جائیکه صحبت از انقلاب شهری در دنیا می شود. در ایران تحول شهرنشینی بسیار شتابان و سریع بوده است. متوسط رشد شهرنشینی در دوره مورد بررسی 4/4 درصد بوده است در حالیکه رشد تولید ناخالص داخلی در همین دوره 4/1 بوده است. از سوی دیگر یک قانون ساده جامعه شناختی می گوید هر تحول و تغییر خارج از قاعده و سازمانی منجر به پیامدهای ناخواسته بسیاری می شود. الگوی توسعه شهری در ایران الگوی تسلط تک شهری و نیز تمرکز گرایانه بوده است. در سه چهار دهه اخیر ایران چندین بوم (Boom) مختلف را پشت سر گذاشته از آن جمله بوم نفت، بوم شهرنشینی و بوم زایشهای بسیار (جمعیت). در چنین شرایطی شهرنشینی با پیامدهای بسیاری همراه خواهد بود از جمله توزیع بیعدالتی، گسترش آسیبهای اجتماعی و ناهمگونی فزاینده اجتماعی و کمک به گسترش انواع بحرانهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی.

واژگان کلیدی
شهرنشینی، پیامدهای شهرنشینی، توسعه انسانی، امید زندگی، بوم، تولید ناخالص داخلی، مشارکت، آسیبهای اجتماعی، نوگرائی

مقدمه

مطالعه شهر در معنای امروزی رشته جدیدی ست ، اگرچه شهر وتوجه به آن از قدمت بیشتری برخوردار است .در معنای اخیرپس از انقلاب صنعتی ست که شهر در کانون توجه متفکران قرار می گیرد ، با این حال، شهر همیشه مشغله فکری بشر بوده است: در دنیای کهن مطالعه شهر در آثار ارسطو ،افلاطون و آگوستین، در قرون میانه در نظریات ماکیاولی همچنین در آثار فیلسوفان قرن 17 مانند "بودن" مطرح شده است و در طول قرن 18 شهر در تئوری اجتماعی ژان ژاک روسو بازتاب می‌یابد، ... اما هویت جامعه و شهر پس از انقلاب صنعتی است که تغییر اساسی پیدا می‌کند (.(ennett,1970:5 پس از این تغییرات ،شهر در کانون توجهات صاحبنظران رشته های مختلف جامعه شناسی، جغرافیا، اقتصاد، برنامه ریزی و ... قرار می گیرد. متفکران هنگامی که راجع به عوامل و نیروهای راشد شهرها و امکان پیش بینی تحولات آتی آنها صحبت می‌کنند، دو نوع تئوری وجود دارد:
1ـ تئوری توضیحی : آنچه را که هست به توصیف می‎کشاند و سعی در نمایاندن علتهایش می‎کند.
2ـ تئوری هنجاری :هدف تعیین آن چیزی ست که باید باشد، یعنی یافتن بهترین جایگزین‎ها برای شرایط موجود (ادیبی 2536: 112) .
اما همچنان که از راسل آکوف نقل شده است در عمل معمولاً این دو نظریه یا نگرش با هم ادغام می‎شود وی یادآور می‎شود که برای بررسی رابطه دو پدیدة (مانند شهرنشینی و توسعه اقتصادی) سه رابطه متصور است:
1ـ رابطه علی، یعنی یکی علت دیگر است.
2ـ علت احتمالی که مجموعه‎ای از علل معلول مشخص را ایجاد می‎کنند.
3ـ رابطه همبستگی بین دو پدیده. در این حالت تغییر مجموعه‎ای از پدیده‎ها با تغییر عده‎ای دیگر همزمان است ولی بین آنها رابطه علی وجود ندارد.
در تحقیقات شهری نوع سوم رایجترین رابطه‎ای است که بین پدیده‎ها یافت می‎شود ولی در خیلی از موارد در اثر تحقیقات تجربی می‎توان به توضیح رابطه علی نیز پرداخت (همان مأخذ 112 )
در گزارش حاضر دیدگاه سوم بیشتر مورد تأکید واقع شده است و رابطه شهرنشینی با سایر پدیده‎های اقتصادی ـ سیاسی و اجتماعی مورد کنکاش قرار گرفته است.
شهرنشینی پدیدة قرون جدید است، گر چه شهر و شهرنشینی از حدود 7 هزار سال قبل از میلاد وجود داشته است ولی معنای جدید و توسعه فزاینده آن متعلق به قرون معاصر و جدید است. تعداد شهرهای بیش از 100 هزار نفری که بشر تا قرن 5 بعد از میلاد از زمان پیدایش شهرنشینی ساخته است 67 شهر بوده است، این تعداد در طول چهار قرن بعدی (تا قرن دهم میلادی) به 61 شهر تبدیل شده و تا قرن 15 میلادی تنها به 75 شهر رسیده است. یعنی در فاصله 20 قرن (5 قبل از میلاد تا 15 ب م) تنها 8 شهر به شهرهای با بیش از یکصد هزار نفر جمعیت جهان اضافه شده است. در حالیکه در فاصله 400 سال اخیر از قرن 16 تا قرن بیستم 75 شهر یاد شده به 144 شهر افزایش یافته است. (یعنی 69 شهر اضافه شده است). که نشانگر انقلابی در زمینه توسعه شهر و شهرنشینی است.
شهرنشینی بیش از پنج هزار سال قدمت دارد. تا سال 1900 از هر هشت نفر، فقط یکی در مناطق شهری زندگی می‌کرد. اما در پایان قرن کنونی نیمی از جمعیت جهان شهرنشین (بودند) دو سوم از این جمعیت 3 میلیاردی در کشورهای جهان سوم زندگی می‌کنند (گیلبرت وگاگلر، 1375:7). گسترش شهرنشینی بخصوص در دوره معاصر سبب دل مشغولی بسیاری از نخبگان و صاحبنظران گوناگون به مسائل و پیامدهای ناشی از توسعه شهر وشهرنشینی شده است:گسترش شهرنشینی به عنوان یک پدیده معمول در جوامع، موجب شده که مسئله "شهر" یکی از مسائل مهم جامعه‌شناسی شود (ممتاز،1379:3 ).

ادامه مطلب...

پیدایش ترک در ساختمان

افت پی بر اثر عواملی همچون رطوبت و فشارهای وارده از طبقات ، بی مقاومتی خاک و عملکردهای آن پیش می آید . همچنین نوع مصالح مصرفی و اجرای غیرفنی ، سبب نشستهای پی می شود . در مجموع ، بر اثر حرکات زمین ، اسکلت بنا حرکت می کند و شکستهای مختلف که شامل ترکهای عمیق و یا معمولی و در مواردی به شکل مویی است ، نمایان می شود.

موقعیت ترک :

ترکهای عمیق : این ترکها گاهی به طور دائمی به وجود می آید و دلیل آن نشست مرتب پی است که در این صورت ، بودن ساکنان در ساختمان خطرناک است.
ترکهای ثابت : معمولا پس از نشست پی ، تحرک ساختمان کم می شود. این پدیده بر اثر قطع رطوبت و فشرده شدن سطح زیر پیش می اید. در نتیجه ، شکست و افت دیوارها و اسکلت بنا نیز متوقف ، و حالت ترک ثابت می شود.
موی ترکهای معمولی : این ترکها در اثر افتهای کوچک در اسکلت بنا و به واسطه نیروها و در مواردی به علت نوع مصالح اندود به وجود می ایند. رطوبت ، انقباض و انبساط حاصله در مقابل خشک شدن سطوح مرطوب ، باعث ایجاد ترکهای مویی می شود.

حالتهای ترک :

ترک را به شکلهای مختلف می توان آزمایش کرد. نوع خطرناک و بدون خطر آنها را به شکلهای زیر می توان شناسایی کرد:
الف) بند دوقسمت دیوار را که بر اثر ترکهای عمیق از یکدیگر جدا شده اند ، با گچ دستی طوری کف کش می کنیم که ملات فقط دو قسمت جدا شده را پوشش دهد ؛ یعنی در ترکها نفوذ نکند
پس از خودگیری و خشک شدن ملات گچ ، چنانچه از دیوار جدا شود ، اسکلت در حال نشست و افت کامل است که باید در مورد آن با احتیاط رفتار کرد.
ب) در موارد ذکر شده در بالا ، می توان روی ترک دو قسمت جدا شده دیوار را نوار کاغذی از جنس کاهی نازک به ابعاد 30*3 سانتیمتر به شکل ضربدر (*) با پونز نصب کرد. چنانچه کاغذ پاره شود ، شکست و نشست در ساختمان بسیار خطرناک می باشد. در این صورت ، ساختمان باید از سکنه خالی شود.
ج) در نشستهای خطرناک ، کلاف پنجره بر اثر نیروی فشار ، اهرم و دفرمه می شود . به علت بالا بودن ضریب شکنندگی ، شیشه پنجره ها ترک می خورند و می شکنند.
د) در افتهای مداوم پی و مواقع سکوت ، صداهای "تک تک " که حاصل ترک مصالح و بویژه اجرکاری است ، شنیده می شود.

روش تعمیر ترکها :

همانطور که گفتیم ، بر اثر نشست ، ترکهایی به وجود می آید که برخی از آنها مویین و ریز هسنتد . با خالی کردن اطراف آنها و با " کشته کشی " و کشیدن پنبه آب روی سطوح ترکهای مویین آنها گرفته و آماده نقاشی می شوند.
ترکهای نیمه عمیق :
بر اثر حرکت پذیری سقف توفال که از انقباض و انبساط رطوبت و حرارت حاصل می شوند . ترکهایی به وجود می آید . این ترکها را با نوک کاردک و ماله خالی می کنیم و پس از " آماده کشی " و پرداخت کشته و پنبه زنی ، ترکها را می گیریم و آماده نقاشی میکنیم.
ترکهای عمیق :
اطراف ترک را با تیشه می تراشیم و سپس درز آن را کاملا خالی می کنیم. کاربردن گچ دستی و کف کش کردن ، درون ترک را پر و سطح آن را با گچ آماده صاف می کنیم . سپس با گچ کشته و پنبه اب ، سوح آن را کاملا پرداخت و آماده نقاشی می کنیم.
توجه شود : چون سطح کشته کشی در بعد بیشتری انجام می شود تا خطر کپ کردن به وجود نیاید ، بابد اصولی را به کاربرد تا سطح ترک از اطراف به شکل پخ از گچکاری و اندود برداشته شود تا عمق ترک در سطحی عریض پیوند شود. به این عمل اصطلاحا " پرداخت کردن ، کشته و همسطح کردن با زمینه در گچکاری قدیمی " می گویند.

ادامه مطلب...

تمایز بین دیفک(عیب ) وخرابی درساختمان

دراینجا لازم است تاتمایز بین یک دیفکت(عیب (Defect)) ویک خرابی (failure) در ساختمان به طور کامل روشن  گردد:

این دو واژه اگرچه مشابه هستند اما به هیچوجه نباید مترادف در زنظر گرفته شوند .یک دیفکت نوعی کاستی در عملکرد است که درطول عمریک فرآورده ، عضویا یک ساختمان قابل وقوع است.درمقابل خرابی عبارت است از پایان قابلیت عملکرد مورد انتظار یک فرآورده یا یک عضو .

با توجه به  توضیحات ارائه شده دیفکت را میتوان وجودکاستی ونقصان دریک عضو ، مصالح ویا اجزای تشکیل دهنده یک ساختمان درنظر گرفت . بعنوان مثال هرگاه درسطح فوقانی دیواره جان پناه پشت بام از درپوش (cope) همراه با ورق فاشینگ استفاده نشوداین امر را میتوان یک دیفکت به حساب آورد. ازطرف دیگر خرابی رامی توان به معنای مشکل پدیدآمده ناشی ازوجود چنین دیفکتی دانست. درواقع می توان وقوع خرابی در بناها را ناشی از تأثیرات نامطلوب یک یا مجموعه ای از دیفکتها قلمداد کرد که می تواند موجب کاهش و یا از بین رفتن خدمت پذیری یک ساختمان گردد. درمثال بالا عدم استفاده از درپوش برروی دیواره جان پناه بام می تواند موجب نفوذ آبهای حاصل از بارندگی برروی دیوار شده ونهایتاً منجر به پوسته پوسته شدن وخردشدگی نماسازی بنا گردد. باتوجه به توضیحات بالا دراین مثال پوسته پوسته شدن وخردشدگی نمای ساختمان یک توع خرابی درنظر گرفته می شود.

بعلاوه به لحاظ حقوقی و قانونی نیز می توان بین یک دیفک و خرابی تمایز قائل شد،بدین ترتیب که خرابی را می توان معلول یک دیفکت (عیب) در نظر گرفت،بعبارت دیگر هر گونه صدمه وآسیب پدید آمده در اثر یک دیفکت را می توان خرابی محسوب کرد.این امر در دادگاه های حقوقی وبه هنگام ارزیابی میزان هزینه لازم جهت مرمت خرابیها وتعیین میزان پرداخت خسارت به طرف آسیب دیده از طرف طراح وسازنده ساختمان از اهمیت بسیار برخوردار است.

دیفکتهای ساختمانی می توانند واقعی یا قابل درک باشند، اما حتی اگر دیفکتها واقعی باشند بیشتر نسبی هستند تا مطلق ،اغلب منشأ ودلیل وقوع آنها آنچه تصور می شود نیست اما می تواند علل بروز آنها را اندر کنشی پیچیده مابین عدم اگاهی ،عدم برخورداری از دانش کافی ، فقدان تحصیلات لازم ، عدم آموزش ، بی تجربگی ، سهل انگاری ویا عدم بازرسی واطمینان از اجرای کامل قوانین ودستورالعمل های لازم الاجرا دانست . با توجه به نسبی بودن دیفکتها امکان جلوگیری از بروز آنها تقریبا وجودندارد ولی بااین حال می توان بابالا بردن کیفیت طرحی واجرا وانجام کنترل های لازم وقوع آنها را کاهش داد.

درعصر حاضر بارشد وتوسعه روزافزون علوم وفنون مختلف ممکن است این تصور درذهن شکل گیرد که با توجه به شناسایی دقیق انواع دیفکتها می توان از بروز خرابیها درساختمانها تاحد بسیار زیادی ممانعت بعمل آورد. حال آنکه متاسفانه درست عکس این حالت وجود دارد.بعبارت دیگر امروز شاهد افزایش تعداد و شدت خرابی ها هستیم.

کاهش میزان وقوع خرابی درساختمان ها (واگر چه نه حذف کامل آنها) تنهادرکاهش هزینه های ساخت وساز حائز اهمیت نیست بلکه به دلایل زیر نیاز است تا خرابی در ساختمان ها تحت کنترل قرارگیرد:

1. افزایش دوام ساختمانها، طولانی ترساختن عمر آنها
2. دسترسی به ساختمانهایی با صرف هزینه کمتر وکاهش هزینه های تعمیر وتگهداری آنها
3. افزایش ایمنی ساختمان -کاهش مخاطرات ووقوع حوادث دربناها
4. بهبود کیفیت هوای فضای داخل ساختمان - به منظور جلوگیری ازبروز انواع بیماری های مرتبط با ساختمان و...
5. به حداقل رساندن سهل انگاری ها دراحداث بنا و عواقب قانونی حقوقی ناشی از آنها

منبع : شناسایی وریشه یابی عیوب ساختمانی ،J.Douglas,B.Ransomمترجم ،معطر خرازی ،ا.م،چاپ اول ، بهار 1388، کاروان حله (باهمکاری نشرطراح)